แบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้า (forklift battery) หรือแบตเตอรี่ของรถยก มีลักษณะการคายประจุที่
แตกต่างจากแบตเตอรี่ทั่วไป เนื่องจากแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้า มักมีขนาดใหญ่และมีความจุสูง
เป็นที่นิยมในการใช้ในงานอุตสาหกรรมหนัก ดังนั้น กระบวนการชาร์จและลักษณะการคายประจุของ
แบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้ามีความซับซ้อนมากขึ้นเนื่องจากขนาดและการใช้งานที่แตกต่างกัน
ลักษณะการคายประจุของแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้ามีลักษณะที่สามารถแบ่งออกเป็นขั้นตอน
หลัก ๆ ดังนี้:
สาระน่ารู้
การดัดแปลงกระแส (Equalization Charging) เป็นขั้นตอนที่ใช้ เพื่อปรับปรุงการใช้งานของแบตเตอรี่และ
ทำให้เซลล์ทุกเซลล์ได้รับประจุเท่าเทียมกัน โดยมีวัตถุประสงค์หลัก คือเพื่อทำให้ค่าประจุ (State of Charge
– SoC) ของเซลล์ทั้งหมดเข้าใกล้กันมากขึ้น และลดความแตกต่างในประจุระหว่างเซลล์ที่มีอาการ
ไม่สม่ำเสมอ
ขั้นตอนการดัดแปลงกระแสมักจะใช้กระแสไฟฟ้าที่สูงขึ้นจากขั้นตอนปกติของการชาร์จ เพื่อให้ประจุได้รับ
การกระจายเท่าเทียมกัน ขั้นตอนนี้มักจะทำในช่วงเวลาที่ระบบไฟฟ้าไม่ได้ใช้งาน, เช่น ในช่วงเวลาที่รถยก
ไม่ได้ใช้งานหรือทำงานน้อย
ปัจจัยที่ส่งผลให้ต้องการการดัดแปลงกระแสสามารถเป็นไปได้จาก
- อุณหภูมิแตกต่างกัน : การที่เซลล์บางตัวมีอุณหภูมิที่ต่างกันอาจทำให้การชาร์จไม่เท่าเทียม การดัดแปลง
กระแสสามารถช่วยปรับปรุงการกระจายอุณหภูมิภายในแบตเตอรี่
- การใช้งานที่ไม่สม่ำเสมอ : หากเซลล์บางตัวในแบตเตอรี่ถูกใช้งานมากกว่าเซลล์บางตัว, อาจทำให้เซลล์
ที่ใช้งานมากมีค่าประจุที่ต่ำกว่าเซลล์ที่ใช้งานน้อย
- ความแตกต่างในคุณภาพของเซลล์: ถ้ามีความแตกต่างในคุณภาพของเซลล์ที่ติดตั้งในแบตเตอรี่,
บางเซลล์อาจมีการรับประจุได้ไม่ดีเท่ากับเซลล์อื่น ๆ
สรุป
การดัดแปลงกระแส สามารถทำได้โดยการเพิ่มกระแสไฟฟ้าที่ถูกให้แก่แบตเตอรี่ ซึ่งทำให้เซลล์ที่อยู่ใน
สภาวะประจุต่ำมีโอกาสได้รับประจุมากขึ้น และสุดท้ายทำให้ค่าประจุของทุกเซลล์เข้าใกล้เคียงกันมากขึ้น
การดัดแปลงกระแสต้องทำอย่างระมัดระวังเนื่องจากการให้กระแสไฟฟ้าที่สูงเกินไปอาจทำให้เกิด
การร้อนเกินไปหรือเสี่ยงต่อความเสียหายของแบตเตอรี่
เมื่อแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้าได้รับประจุเต็มแล้ว กระบวนการชาร์จจะถูกเปลี่ยนเป็นโหมดชาร์จแบบ
Float ทำให้แบตเตอรี่รักษาประจุที่ระดับที่เหมาะสมสำหรับการใช้งานปกติ โหมด Float มักให้กระแสไฟฟ้าที่
ต่ำกว่าโหมด CC และ CV เพื่อป้องกันการเกิดความร้อนจากกระบวนการชาร์จ
การชาร์จแบบ Float เป็นขั้นตอนหนึ่งในกระบวนการชาร์จของแบตเตอรี่หลังจากที่ได้รับประจุเต็มแล้ว
โหมดนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อรักษาประจุของแบตเตอรี่ในระดับที่เหมาะสมสำหรับการใช้งานปกติ โดยปกติจะ
มีลักษณะการทำงานดังนี้ :
รักษาประจุที่ระดับที่เหมาะสม: ในโหมด Float, แบตเตอรี่จะได้รับกระแสไฟฟ้าที่ต่ำกว่าในโหมด CC และ CV
ซึ่งทำให้แบตเตอรี่รักษาประจุในระดับที่เหมาะสมสำหรับการใช้งานปกติ โดยทั่วไป, กระแสนี้จะเพียงพอที่จะ
ทดแทนการสูญเสียของประจุที่เกิดขึ้นในระหว่างการใช้งานปกติของรถยก
ป้องกันการร้อน: การให้กระแสไฟฟ้าที่ต่ำกว่าทำให้การชาร์จมีอุณหภูมิที่ต่ำลง, ลดความเสี่ยงของการเกิด
ความร้อนมากเกินไปที่อาจทำให้เกิดความเสียหายต่อแบตเตอรี่
รักษาอายุการใช้งานของแบตเตอรี่: การทำงานในโหมด Float ช่วยลดการสึกหรอและความเครียดต่อ
แบตเตอรี่ ซึ่งสามารถช่วยในการรักษาอายุการใช้งานของแบตเตอรี่ให้นานขึ้น
สรุป
การใช้โหมด Float เป็นการป้องกันการรั่วไหลประจุ, ลดการกัดกร่อนของแผนผังซีล, และรักษาสภาพ
แบตเตอรี่ในสภาวะที่เหมาะสมสำหรับการจัดเก็บในระยะยาวโดยที่ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายมากในการบำรุง
รักษา
การทำงานในโหมด Float จะเป็นประโยชน์มากในกรณีที่แบตเตอรี่ไม่ได้ใช้งานเป็นประจำ, เช่น ในช่วงเวลาที่
รถยกไม่ได้ใช้งานหรือติดตั้งในตู้ชาร์จเพื่อการจัดเก็บในระยะยาว
การทำงานในโหมด Float จะเป็นประโยชน์มากในกรณีที่แบตเตอรี่ไม่ได้ใช้งานเป็นประจำ, เช่น ในช่วงเวลาที่
รถยกไม่ได้ใช้งานหรือติดตั้งในตู้ชาร์จเพื่อการจัดเก็บในระยะยาว
การตรวจสอบและบำรุงรักษาแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้า
ขั้นตอน |
การบำรุงรักษา |
วิธีการดำเนินงาน |
หมายเหตุ |
ความถี่ |
ภาพประกอบ |
1 | ตรวจสอบค่าแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้าว่าต่ำหรือไม่ | ตรวจสอบได้ที่หน้าจอการแสดงผล(SOC )ผลแสดงค่าเป็นเปอร์เซ็นต์ % | ค่าแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้าต่ำกว่า 25% ควรรีบดำเนินกำรชาร์จ ทันที | ทุกวัน | |
2 | ตรวจสอบแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้าในขณะกำลังชาร์จ | ตรวจสอบได้ที่หน้าจอการแสดงผล (SOC)ผลแสดงค่าเป็นเปอร์เซ็นต์ % | ค่ากระแส(A)ไม่ขึ้น ทำกำรตรวจเช็คปลั๊กตู้และตู้ชาร์จ | ทุกวัน | |
3 | ตรวจสอบลักษณะภายนอกของแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้า | สังเกตลักษณะตัวถังผิดรูป หรือ มีลอย กระแทก บุบ หรือไม่ | หากพบถังผิดรูป ให้แจ้งช่างเข้าตรวจสอบ เนื่องจากอุปกรณ์ภายในอาจชำรุดเสียหาย | ทุกวัน | |
4 | ตรวจสอบปลั๊กชาร์จแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้า | สังเกตว่ามีสิ่งแปลกปลอมในปลั๊กมีสนิมหรือรอยไหม้ หรือไม่ | หากพบว่าปลั๊กมีสิ่งแปลกปลอมให้แจ้งช่าง เข้าตรวจสอบ และทำกำรเปลี่ยนทันที | ทุกวัน | |
5 | ตรวจสอบสายเคเบิล | สังเกตที่สายเคเบิลว่ามีการชำรุดหรือไม่ | หากสายเคเบิล ชำรุด ให้แจ้งช่างเพื่อทำการเปลี่ยน เพราะจะทำให้ BMS อ่านค่าผิดพลาด | ทุกวัน | |
6 | ตรวจสอบชุดสายไฟภายนอก | สังเกต ตรงชุดสายไฟ มีการ สึกหรอ รอยทับ หรือ แกนสายเปิดหรือไม่ | หากชุดสายไฟ้ ชำรุด ให้แจ้งช่างเพื่อทำการเปลี่ยน เนื่องจากไฟอาจลัดวงจรได้ | ทุกวัน | |
7 | ตรวจสอบ ชุดน็อต ด้านนอกถังแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้า | สังเกตตรงชุดน็อต ว่ามีการคายเกลียว หรือหลวม หรือไม่ | หาก ชุดน็อต หลวม ให้ทำการไขให้แน่นไขให้แน่นทุกตัว | ทุกวัน | |
8 | ทำความสะอาดอุปกรณ์ภายนอกทั้งหมด | นำผ้าแห้งสะอาดมาเช็ดตัวถังแบตเตอรี่และ นำเครื่องเป่าลมมาทำกำรเป่าฝุ่น | ห้ามทำความสะอาดด้วยน้ำ โดยตรงอาจทำให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เสียหาย | ทุกวัน |
การปฏิบัติตามขั้นตอนอย่างเข้มงวดเป็นสิ่งที่สำคัญเพื่อรักษาอายุการใช้งานของ
แบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้า ให้ยาวนาน ดังนี้ :
- อ่านคู่มือการใช้งานอย่างละเอียด เพื่อทำความเข้าใจกับแบตเตอรี่ลิเธียมรถยกไฟฟ้า และขั้นตอน
การใช้งานที่ถูกต้อง
- อัพเดทบนอุปกรณ์ของคุณเสมอ เนื่องจากอุปกรณ์ใหม่อาจจะช่วยลดการใช้งานแบตเตอรี่ได้
- ปรับการตั้งค่าบนอุปกรณ์ของคุณให้เหมาะสมกับการใช้งาน
- ใช้แบตเตอรี่ตามขั้นตอนที่ระบุในคู่มือการใช้งาน เช่น อย่าใช้แบตเตอรี่ต่ำกว่า 25 % จะทำให้แบตเตอรี่
ลิเธียมรถยกไฟฟ้าร้อนเกินไป
- ติดตั้งแอปพลิเคชันที่ช่วยดูแลการใช้งานแบตเตอรี่ เช่น แอปพลิเคชันสำหรับการจัดการการใช้งาน
แบตเตอรี่
- ติดปัญหาตรงไหน ติดต่อเจ้าหน้าที่ : 0-2077-960
เซลล์พลังงาน LiFePO4
ลิเธียมเหล็กฟอสเฟต (LiFePO4) ยังมีในรูปแบบ 18650 อีกด้วย ซึ่งมีอายุการใช้งานวงจรสูงและ
ประสิทธิภาพในการโหลดที่เหนือกว่า แต่มีพลังงาน (ความจุจำเพาะ) ต่ำ ตารางที่ 1 เปรียบเทียบข้อกำหนด
ของสถาปัตยกรรมที่ใช้ลิเธียมทั่วไป ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ประเภทของลิเธียมไอออน
เคมี |
นอมินอล วี | ความจุ | พลังงาน | วงจรชีวิต | กำลังโหลด |
บันทึก |
พลังงานลิเธียมไอออน | 3.6V/เซลล์ | 3,200mAh | 11.5 วัตต์ | ~1,000 | 1C (โหลดเบาเท่านั้น) | ชาร์จช้า(<1C) |
พลังงานลิเธียมไอออน | 3.6V/เซลล์ | 2,000mAh | 7.2Wh | ~1,000 | 5C (โหลดขนาดใหญ่อย่างต่อเนื่อง) | อุณหภูมิที่ดี พิสัย |
LiFePO4 | 3.3V/เซลล์ | 1,200mAh | 3.9Wh | ~2000 | 25C (โหลดต่อเนื่องขนาดใหญ่มาก) | แข็งแรงทนทานปลอดภัย |
ตารางที่ 1: การเพิ่มความจุ อายุการใช้งาน และการโหลดสูงสุดด้วยสถาปัตยกรรมแบตเตอรี่ลิเธียม
คำแนะนำง่ายๆ สำหรับการคายประจุแบตเตอรี่
- ความร้อนจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของแบตเตอรี่แต่ทำให้อายุการใช้งานสั้นลงสองเท่าทุกๆ
10°C ที่เพิ่มขึ้นเหนือ 25–30°C (18°F เหนือ 77–86°F) รักษาแบตเตอรี่ให้เย็นอยู่เสมอ
- ป้องกันการคายประจุมากเกินไป การกลับเซลล์อาจทำให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจรได้
- เมื่อมีภาระสูงและการปล่อยประจุจนเต็มซ้ำๆ ให้ลดความเครียดโดยใช้แบตเตอรี่ที่มีขนาดใหญ่ขึ้น
- การคายประจุไฟฟ้ากระแสตรงในระดับปานกลางจะดีกว่าสำหรับแบตเตอรี่มากกว่าแบบพัลส์และ
โหลดชั่วขณะที่มีปริมาณมาก
- แบตเตอรี่มีลักษณะคล้ายตัวเก็บประจุเมื่อคายประจุที่ความถี่สูง ซึ่งจะช่วยให้กระแสพีคสูงกว่าที่เป็นไปได้
ด้วยโหลดไฟฟ้ากระแสตรง
- แบตเตอรี่ที่ใช้นิกเกิลและลิเธียมมีปฏิกิริยาเคมีที่รวดเร็ว กรดตะกั่วจะเชื่องช้าและต้องใช้เวลาสองสาม
วินาทีในการฟื้นตัวระหว่างการบรรทุกหนัก
- แบตเตอรี่ทั้งหมดจะเกิดความเครียดเมื่อยืดออกไปจนถึงค่าความคลาดเคลื่อนสูงสุดที่อนุญาต